Natuurinclusieve landbouw voor meer biodiversiteit en gezondere dieren
Jelle Hakvoort uit Rutten heeft het Kuinderbos als buurman. Samen met collega biologische boeren Gerard Keurentjes en Joost van Middelaar vormt hij een informele studieclub, waarin zij op zoek zijn naar de beste vorm van natuurinclusief boeren. In Staatsbosbeheer en in het bijzonder boswachter Harco Bergman van het Kuinderbos vonden zij een betrouwbare partner. Het Jersey jongvee van Hakvoort graast inmiddels sinds juni van dit jaar in een deel van het Kuinderbos. Daarnaast heeft Staatsbosbeheer op zijn land duizenden bomen en struiken aangeplant in windsingels. Dit valt onder de noemer agroforestry, een vorm van landbouw waarin gewassen en vee gecombineerd worden met bomen en struiken.
Het doel van deze manier van natuur beheren en melkvee houden, is een grotere biodiversiteit, gezondere koeien zonder antibiotica, minder gebruik van machines en een goede boterham kunnen verdienen.
Hakvoort komt uit de gangbare landbouw en had nooit gedacht dat biologisch boeren iets voor hem zou zijn, totdat hij naar Ghana ging, waar hij in aanraking kwam met agroforestry. ‘Toen ik terugkwam op de boerderij, dacht ik nog: dat kan niet, we zijn te intensief'. Maar dan zag ik m’n blije buurman, Joost van Middelaar, die zijn bedrijf al runde met stripgrazen in kruidenrijk grasland en dacht ik 'dat wil ik ook'. Na tien jaar boeren was ik de druk wel zat en dacht ik het moet anders. Op het voetbalveld ontmoette ik Gerard Keurentjes. Hij had al twintig jaar ervaring met natuurlijk werken in een biologische bedrijfsvoering en hij werd mijn mentor. Stapje voor stapje verschuiven we nu naar de natuurinclusieve landbouw. Al gauw kwam de gedachte in ons op: 'Wanneer de reeën op ons land mogen komen, mogen de koeien ook in het bos.’
Het contact met Harco werd gelegd, die ging ermee naar zijn werkgever Staatsbosbeheer en na twee jaar overleg werd er groen licht gegeven voor in eerste instantie een driejarig experiment.
De werkwijze is gebaseerd op het boek ’vernieuwende landbouw‘ van de Amerikaan Mark Shepard. Bij deze vernieuwende landbouw zijn bomensingels met verschillende bomen met vruchten en struiken heel belangrijk. Wilgenblad bijvoorbeeld bevat dezelfde stoffen als aspirine en dieren eten er graag van als ze zich even minder goed voelen. Elzen zijn in staat om stikstof uit de lucht te halen en te binden en beschikbaar te maken voor andere gewassen.
Een gezond bodemleven is van groot belang, daarom wordt er een mengsel van gras en verschillende soorten kruiden gezaaid. Ook in het bos mocht gezaaid worden. Volgens Jelle is het erg bijzonder dat Staatsbosbeheer hier toestemming voor heeft gegeven. In het zaadmengsel zitten soorten gras die diep wortelen en in droge perioden nog steeds blijven groeien, maar ook bijvoorbeeld chicorei, een plant die bekend staat vanwege de werking als een natuurlijk ontwormingsmiddel.
Hakvoort vindt het mooi om zijn verhaal te vertellen tijdens excursies. Staatsbosbeheer verzorgt de excursies vanaf haar natuurkampeerterrein De Veenkuil. Inzet is om de bezoekers bewust te maken van wat er te koop is en dat ze door vaker biologisch te kopen, de natuur helpen en ook de biologische boer helpen om een goede boterham te verdienen. Sinds kort verkoopt Hakvoort zijn eigen biologische rundvlees onder de naam Ossebosse.
Bijschrift foto: de koeien van biologische boer Jelle Hakvoort lopen 270 dagen per jaar buiten.
